Ministerstwo Finansów wprowadziło JPK_VAT w celu uszczelnienia systemu podatkowego. Nowy JPK_VAT wprowadzony z dniem 1 października 2020 r. ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw miał zwiększyć zasób analizowanych i przetwarzanych danych przesyłanych przez podatników w formie nowego pliku JPK_VAT.

Jak wskazywało Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu z dnia 7 czerwca 2019 r. do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw druk sejmowy (druk sejmowy nr 3500) „projekt przewiduje pełniejsze wykorzystanie danych pozyskanych na podstawie przesyłanych ewidencji, w ramach składanych nowych plików JPK_VAT, w tym danych z faktur VAT, w ramach Centralnego Rejestru Danych Podatkowych”.

W ww. druku sejmowym w części „Ocena Skutków Regulacji” Ministerstwo Finansów napisało, że: „Dane ze schemy JPK_VAT wpływają do tego Rejestru już od 25 lutego 2018 r., tj. gdy po raz pierwszy wszyscy podatnicy podatku VAT mieli obowiązek przesłania plików JPK_VAT, będącego informacją o wszystkich fakturach, które wystawili i otrzymali. Głównym celem tej regulacji jest efektywniejsza analiza i kontrola prawidłowości wystawianych przez podatników faktur VAT i eliminacja nadużyć związanych z procederem wystawiania „pustych” faktur i wyłudzeń karuzelowych”.

Jak wynika z zacytowanych fragmentów uzasadnienia do ustawy Ministerstwo Finansów chciało aby podatnicy, wykazywali wszystkie faktury, również te wystawione do paragonów fiskalnych.

Ostatnio jednak Ministerstwo Finansów zaczęło coraz częściej prezentować poglądy, że nie wszystkie faktury, które podatnik wystawia powinny być wykazywane w JPK_VAT.

Na stronie Ministerstwa Finansów w zakładce dotyczącej pytań i odpowiedzi w zakresie nowego JPK_VAT pojawiło się następujące pytanie i odpowiedź:

„W jakich przypadkach należy stosować oznaczenie SW?

Oznaczenie SW dotyczy dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy, tj. zarówno opodatkowanej w kraju, jak i w innych państwach Unii Europejskiej. Mimo obowiązku wystawiania faktur w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, wystarczy ujmowanie tej sprzedaży na podstawie dokumentu zbiorczego.”.

Z powyższego wyjaśnienia wynika, że pomimo obowiązku wystawiania faktur – art. 106b ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT – podatnik ma możliwość niewykazywania tych faktur w ewidencji JPK_VAT pod warunkiem, że wartość tej sprzedaży zostanie wykazana na podstawie dokumentu zbiorczego oznaczonego symbolem „WEW” i oczywiście symbolem „SW”.

Jeżeli podatnik wystawił faktury w ramach sprzedaży wysyłkowej, a nie zaewidencjonował tej sprzedaży w kasie fiskalnej, to nie ma możliwości pominięcia tych faktur w JPK_VAT na rzecz zbiorczego dokumentu „WEW”. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Pomimo tego wbrew tym regulacjom Ministerstwo Finansów uważa, że ujmowanie faktur w JPK_VAT jest w takich sytuacjach zbędne.

Kolejnym odstępstwem od reguł wyznaczonych przez Ministerstwo Finansów jest § 11a rozporządzenia z 15 października 2019 r., zgodnie z którym: do dnia 30 czerwca 2021 r. podatnicy nie wykazują w ewidencji:

1) wysokości podstawy opodatkowania i wysokości podatku należnego, o których mowa w § 10 ust. 1 pkt 2 i pkt 7 lit. b, wynikających z paragonów fiskalnych uznanych za faktury wystawione zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy,

2) danych, o których mowa w § 10 ust. 2 pkt 1, oraz oznaczeń, o których mowa w § 10 ust. 3 i 4, związanych z paragonami fiskalnymi, o których mowa w pkt 1

– z zastrzeżeniem, że w tym okresie wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, zostały ujęte w ewidencji zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 8.

Tu też Ministerstwo Finansów uznało (tym razem poprzez unormowanie prawne), że paragony z NIP, czyli faktury o wartości brutto nie większej niż 450 zł nie muszą być indywidualnie wykazywane w ewidencji VAT przez co nie wiadomo dla kogo podatnicy wystawili paragony z NIP dające nabywcom prawo do odliczenia VAT naliczonego.

W kolejnej odpowiedzi na swojej stronie internetowej w zakładce pytania i odpowiedzi dotyczące nowego JPK_VAT Ministerstwo Finansów wyjaśnia:

Jak ująć fakturę, którą wystawiono na żądanie nabywcy towaru lub usługi, po upływie np. 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty? Chodzi o sytuację, kiedy nabywcą jest konsument (osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej), a sprzedaż nie została potwierdzona paragonem fiskalnym, ponieważ podatnik nie ma obowiązku posiadania kasy fiskalnej? Czy taką fakturę należy wykazać w nowym JPK_VAT z deklaracją z oznaczeniem „FP”?

Sprzedaż na rzecz konsumenta (osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej), która nie została zaewidencjonowana na kasie rejestrującej, powinna być ujęta w ewidencji na podstawie dokumentu zbiorczego w nowym JPK_VAT z deklaracją. Natomiast, jeśli została wystawiona faktura do tej sprzedaży na żądanie nabywcy po upływie np. 2 miesięcy od dnia sprzedaży, takiej faktury nie należy ujmować w nowym JPK_VAT z deklaracją. Oznaczenie „FP” nie ma zastosowania do faktur, które nie dotyczą sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej.”.

I choć ww. odpowiedź jest poprawna, bowiem art. 109 ust. 3d ustawy o VAT dotyczący faktur, które oznaczane są symbolem „FP” odnosi się wyłącznie do art. 106h ust. 1-3 ustawy o VAT, a ten z kolei przepis reguluje kwestie dokumentów emitowanych przy zastosowaniu kas fiskalnych, to jednak dla pełnego obrazu sprzedaży dokonywanej przez podatnika należałoby zezwolić, aby faktury wystawione na rzecz konsumentów w innym okresie niż dokonana sprzedaż, która nie była ujęta w kasie rejestrującej, były ujmowane w JPK_VAT na tej samej zasadzie co faktury wystawione do paragonów, tzn. z oznaczeniem „FP” w miesiącu ich wystawienia. W przeciwnym wypadku skutek wyjaśnienia Ministerstwa jest taki, że choć faktura została wystawiona, to w JPK_VAT wykazano wyłącznie dowód wewnętrzny, z którego wynika jedynie wartość sprzedaży i kwota podatku bez oznaczenia danych identyfikujących nabywcę.

Pojawiło się również jeszcze jedno wyjaśnienie Ministerstwa Finansów. Jest to wyjaśnienie nieoficjalne skierowane do Gazety Prawnej.

Dotyczy ono faktur korygujących podatek naliczony „in minus”. Jak wiadomo wprowadzone od stycznia 2021 r. proste i nowoczesne przepisy SLIM VAT są tak skomplikowane, że trudno rozwiązać problemy związane z korektami.

Jeżeli nabywca nie otrzymał jeszcze faktury korygującej podatek naliczony „in minus”, to w jaki sposób ma ująć zmniejszenie podatku naliczonego w JPK_VAT? Zdaniem Ministerstwa Finansów w odpowiedzi na pytanie ww. gazety podatek, wobec braku otrzymania faktury korygującej, należy ująć zmniejszenie podatku naliczonego poprzez wystawienie dokumentu wewnętrznego „WEW” i dane dokumentu wewnętrznego podać do JPK_VAT.

Co ciekawe Krajowa Informacja Skarbowa w udzielanych odpowiedziach dotyczącego ujmowania korekt po stronie nabywcy stwierdza, że należy wówczas do JPK_VAT podać nie dane dokumentu wewnętrznego, lecz dane pierwotnej faktury z której odliczono podatek. Ta ostatnia odpowiedź daje się jeszcze jakoś uzasadnić, gdy do obniżenia podatku (korekty) dochodzi nie później niż w 3 kwartale lub 4 miesiącu, w którym występuje prawo do odliczenia VAT.

Jednak korekta podatku naliczonego „in minus” po upływie ww. okresów na podstawie pierwotnej faktury z której odliczono VAT jest zaprzeczeniem logiki ewidencjonowania VAT i jest niezgodna z przepisami VAT (art. 86 ust. 11). Z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT wynika, że VAT z faktury może być wykazywany w 3 miesiącach lub 2 kwartałach po okresie, w którym powstało prawo do odliczenia, a podatnik taką fakturę otrzymał. Późniejsze wykazanie w ewidencji takiej faktury będzie z pewnością nieprawidłowe. Stąd wyjaśnienia Krajowej Informacji Skarbowej nie dają się ująć w żadne ramy prawne i są ewidentnie wadliwe.

Natomiast zarówno Ministerstwo Finansów, jak i Krajowa Informacja Skarbowa wspólnie dowodzą, że ujęta wcześniej korekta na podstawie dokumentu wewnętrznego (MF), lub na podstawie pierwotnej faktury (KIS) nie musi być korygowana w JPK_VAT, gdy podatnik otrzyma z opóźnieniem po miesiącu lub w kolejnych miesiącach rzeczywistą fakturę korygującą. Inaczej mówiąc po otrzymaniu faktury korekty nie trzeba korygować JPK_VAT w celu podania danych ostatecznej faktury korygującej.

I to jest właśnie kolejny przykład stanowiska Ministerstwa Finansów, że faktury nie muszą być ujmowane w JPK_VAT. Prowadzić to będzie do coraz większej ilości błędów systemowych przy analizie danych prowadzonych przez Ministerstwo i coraz większej rozbieżności pomiędzy danymi wykazywanymi przez sprzedawcę i nabywcę. Raz to nabywca nie wykaże faktury (przy korektach), raz to sprzedawca nie wykaże faktury (przy paragonach z NIP).

Chyba przyszedł czas na rozważenie jakie dane są niezbędne do analizy ewidencji VAT lub zmianę rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Coraz więcej faktur poza JPK_VAT
Tagi:            

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *