Zwrot kosztów zakupu kasy rejestrującej dla powodzian. Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia wykonującego upoważnienie zawarte w treści art. 111 ust. 7b ustawy o VAT, które zostało wprowadzone z dniem 5 października 2024 r. ustawą z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2024, poz.1473).
Zgodnie z treścią art. 111 ust. 7b ustawy o VAT minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia:
1) przypadki, w których przysługuje odliczenie od podatku należnego lub zwrot, o których mowa w ust. 5c, uwzględniając obszar, na którym wystąpiła klęska żywiołowa na skutek powodzi, miejsce zamieszkania, siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności podatnika, który utracił lub u którego nastąpiło trwałe uszkodzenie kasy rejestrującej, okres, w którym zakup kasy rejestrującej będzie uprawniał do odliczania od podatku należnego lub zwrotu wydatków na jej zakup;
2) warunki, sposób i tryb odliczania od podatku należnego lub zwrotu, o których mowa w ust. 5c, uwzględniając obowiązki podatników związane ze składaniem deklaracji podatkowej oraz przeciwdziałanie nadużyciom związanym z odliczeniem albo zwrotem wydatków na zakup kasy rejestrującej;
3) wysokość odliczenia od podatku należnego lub zwrotu, o których mowa w ust. 5c, większą niż określona w ust. 4, uwzględniając rzeczywiste wydatki na zakup kasy rejestrującej oraz przysługujące podatnikom prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup tej kasy;
4) przypadki, w których podatnicy nie są obowiązani do zwrotu, o którym mowa w ust. 6, dotyczącego zakupu kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku klęski żywiołowej na skutek powodzi, uwzględniając skutki dla podatnika wynikające z wystąpienia tej klęski żywiołowej.
Realizując ww. delegację ustawową Ministerstwo Finansów przygotowało i opublikowało na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji projekt z dnia 8 października 2024 r. rozporządzenia w sprawie odliczania lub zwrotu wydatków poniesionych na zakup kas rejestrujących w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej na skutek powodzi.
Projektowane rozporządzenie będzie ma charakter generalny i będzie miało zastosowanie w przypadku każdej klęski żywiołowej spowodowanej powodzią. Projekt rozporządzenia wprowadza ułatwienia dla podatników w zakresie odliczenia od podatku należnego wydatków poniesionych na zakup kasy w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku tej powodzi lub zwrot wydatków poniesionych na jej zakup przypadku klęski żywiołowej na skutek powodzi.
W świetle ww. projektu rozporządzenia odliczenie od podatku należnego (w przypadku podatników VAT czynnych) lub zwrot podatku (w przypadku podatników VAT zwolnionych przedmiotowo lub podmiotowo) przysługuje tym podatnikom, którzy:
1) posiadali kasy rejestrujące w celu prowadzenia ewidencji sprzedaży przy ich zastosowaniu, które utracili lub uległy trwałemu uszkodzeniu w wyniku klęski żywiołowej na skutek powodzi;
2) w okresie od dnia 16 września 2024 r. do końca szóstego miesiąca następującego po miesiącu, w którym weszły w życie te przepisy, zakupili kasę rejestrującą online w miejsce kasy utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku klęski żywiołowej na skutek powodzi.
Odliczenie lub zwrot podatku będzie przysługiwać podatnikom, którzy spełnią łącznie niżej wymienione warunki:
1) są poszkodowanymi w rozumieniu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi,
2) mają siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy dotkniętej skutkami powodzi,
3) prowadzą działalność gospodarczą na terenie ww. gminy,
4) utrata lub trwałe uszkodzenie kasy rejestrującej nastąpiło na terenie ww. gminy,
5) powiadomili o utracie kasy naczelnika urzędu skarbowego lub posiadają protokół sporządzony przez podmiot prowadzący serwis kas rejestrujących, który potwierdza trwałe uszkodzenie kasy,
6) rozpoczęli prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu nowo zakupionych kas rejestrujących, nie później niż w ciągu 6 miesięcy następujących po miesiącu, w którym zakupili te kasy,
7) posiadają fakturę potwierdzającą zakup kasy rejestrującej oraz dowód zapłaty całej należności za jej zakup.
Powyższe warunki dotyczą każdej z kas rejestrujących utraconych lub uszkodzonych w wyniku powodzi, a więc nawet kilku, kilkudziesięciu lub większej ilości kas rejestrujących. Warunki te wydają się zasadne, jednak w mojej ocenie niektóre z nich są niezrozumiale wykluczające.
Jednym z takich warunków jest posiadanie siedziby, zarządu lub miejsca zamieszkania na terenie gminy dotkniętej skutkami powodzi. Zupełnie nie rozumiem jaki jest związek posiadania siedziby, czy miejsca zamieszkania na terenie gminy dotkniętej powodzią a możliwością zwrotu kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej, która została utracona lub uszkodzona w wyniku powodzi. Ten związek tym bardziej jest niejasny jeżeli uwzględni się fakt, że jednym z warunków jest prowadzenie działalności gospodarczej na ternie gminy dotkniętej skutkami powodzi.
Jaka jest więc przyczyna dla której podatnik może otrzymać zwrot, czy odliczenie gdy posiada siedzibę i równocześnie prowadzi działalność gospodarczą na terenie gminy objętej klęską żywiołową?
Zobrazuję to następującym przykładem.
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Posiada on miejsce zamieszkania we Wrocławiu, gdzie zajmuje się zarzadzaniem swoją firmą w ramach której posiada kilkanaście sklepów na terenie Kłodzka, Lewina Kłodzkiego, Lądka Zdroju oraz Stronia Śląskiego. Wszystkie punkty prowadzenia działalności gospodarczej, w których były zainstalowane kasy rejestrujące ucierpiały w wyniku powodzi. Kasy zostały uszkodzone lub zaginęły.
I teraz pytanie. Dlaczego ten podatnik nie może dokonać odliczenia, czy zwrotu na zasadach wynikających z tego projektu rozporządzenia skoro wszystkie kasy, których używał, a które utracił miały określone miejsce używania?
W przypadku kas online informacje te były przekazywane do Centralnego Repozytorium Kas w raportach fiskalnych zdarzeń w czasie rzeczywistym. Natomiast w przypadku kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii naczelnik urzędu skarbowego był powiadomiony przez podatnika o miejscu i adresie instalacji kasy – w Zgłoszeniu/aktualizacji zgłoszenia danych dotyczących kasy przez podatnika stanowiącym załącznik nr 3 do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.
Skoro miejsca używania i instalacji kas używanych przez podatników są znane, to dlaczego podmiot który ucierpiał w trakcie powodzi nie ma możliwości korzystania z preferencji, które jemu się należą. Oczywiście są kasy rejestrujące używane do sprzedaży w miejscach niestałych, w których miejsce rzeczywistej sprzedaży nie jest wskazane (np. sprzedaż obwoźna, obnośna, realizacja różnego rodzaju usług dla ludności). Jednak takie kasy rejestrujące to margines przypadków. I z uwagi na ten margines wszystkich podatników, którzy nie mają siedziby, czy miejsca zamieszkania na terenach gmin dotkniętych kataklizmem traktuje się jakby chcieli wyłudzić kwoty na zakup kas rejestrujących. Zupełnie tego nie rozumiem.
Również nie rozumiem dlaczego podatnik, szczególnie w sytuacji problemów finansowych po powodzi, musi posiadać dowód zapłaty całej należności za zakup tej kasy (szczególnie gdy kupuje na raty kasę o znacznej wartości). Oczywiście analogiczny zapis znajduje się w rozporządzeniu w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrot tych kwot przez podatnika. Jednak nie jest to argument przemawiający za surowym traktowaniem powodzian na równi z innymi podatnikami, którzy nie zostali poszkodowani przez powódź.
Można twierdzić, że przecież zwracamy (budżet państwa) podatnikom kwoty na zakup kas rejestrujących, których ci podatnicy nie jeszcze wydali. Należy jednak zauważyć, że choć pomoc finansowa dla powodzian na zakup kas rejestrujących jest większa niż dla innych podatników, to jednak kwoty te często i tak są niewystarczające do zakupu kasy fiskalnej, szczególnie gdy bierze się pod uwagę drukarki fiskalne z oprogramowaniem.
Jednak rzeczywiście zwracane kwoty są znacznie wyższe niż dla pozostałych podatników. Obecnie standardowa kwota zwrotu/ odliczenia to 700 zł. Dla powodzian kwota odliczenia dla podatników VAT czynnych będzie wynosiła maksymalnie 1.626 zł, a kwota zwrotu dla podatników zwolnionych z VAT będzie wynosiła maksymalnie 2.000 zł, nie więcej niż cena zakupu kasy rejestrującej.
Ważna jest również projektowana treść § 7 rozporządzenia, z którego wynika, że podatnicy, którzy będą spełniać ww. warunki wymienione w punktach 1-5 wymagane do otrzymania zwrotu, czy odliczenia nie obowiązani do zwrotu kwoty 700 zł otrzymanej na zakup kasy rejestrującej, pod warunkiem że ten zwrot dotyczył zakupu kasy rejestrującej utraconej lub trwale uszkodzonej w wyniku klęski żywiołowej na skutek powodzi.
Rozporządzenie wejdzie w życie w następnym dniu po dniu jego ogłoszenia. Rozporządzenie również będzie dotyczyło tych podatników, którzy od dnia 16 września 2024 r. zakupili kasy rejestrujące w miejsce kas uszkodzonych/ utraconych w wyniku powodzi.
Rozporządzenie jest kolejnym sposobem pomocy osobom poszkodowany w wyniku wrześniowej powodzi.