Jak zachować się ma nabywca otrzymując fakturę dotyczącą towarów lub usług objętych odwrotnym obciążeniem? Sytuacji z którymi możemy się spotkać jest kilka. Jakie są plusy i minusy określonych zachowań?

Sytuacja 1:

Sprzedawca i nabywca są pewni, że transakcja jest objęta odwrotnym obciążeniem. Sprzedawca wystawiając fakturę nie powinien wykazać na niej ani stawki, ani kwoty podatku, a powinien zawrzeć informację „odwrotne obciążenie”. Wynika to z art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT.

Nabywca rozlicza za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, podatek należny i ewentualnie, jeżeli przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego, podatek należny przekształca się w podatek naliczony. Jeżeli nabywca posiada ograniczone prawo do odliczenia to odlicza podatek naliczony stosowaną u siebie proporcją lub prewspółczynnikiem. Jeżeli nabywca nie posiada prawa do odliczenia podatku (nabywane towary lub usługi nie są związane z jego sprzedażą opodatkowaną) nie odlicza podatku naliczonego.

Sytuacja 2:

Sprzedawca uważa, że transakcja jest objęta zasadami ogólnymi i wykazuje na fakturze kwotę VAT, nabywca jednak jest zdania, że transakcja ta jest objęta odwrotnym obciążeniem.

Nabywca w takiej sytuacji ma dwie podstawowe możliwości:

Pierwsza to odliczenie podatku naliczonego wynikającego z wystawionej przez sprzedawcę faktury. Jeżeli transakcja nie jest objęta odwrotnym obciążeniem takie zachowanie nabywcy będzie prawidłowe.

Jednak jeżeli transakcja rzeczywiście jest objęta odwrotnym obciążeniem, tak jak pierwotnie przypuszczał nabywca, to wystawiona faktura z błędnym podatkiem VAT nie daje nabywcy prawa do odliczenia podatku w myśl art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy o VAT. Ponadto nabywca powinien od takiej transakcji rozliczyć odwrotne obciążenie traktując kwotę wynikającą z faktury (z błędnie naliczonym VAT) jako kwotę netto stanowiącą podstawę opodatkowania się podatkiem należnym i ewentualnie (jeżeli przysługuje prawo) odliczeniem podatku naliczonego. Nieodliczenie VAT przez nabywcę i rozliczenie kwoty VAT od całej wartości wynikającej z faktury przy równoczesnym potraktowaniu podatku należnego jako podatku naliczonego jest sposobem najbardziej bezpiecznym dla celów VAT. Gdyby okazało się, że transakcja nie była objęta odwrotnym obciążeniem, to ww. postępowanie podatnika w zakresie VAT nie szkodziłoby mu. Naliczony podatek należny był rozliczony błędnie, a ponieważ nie był to podatek wskazany w art. 108 ust. 1 ustawy o VAT można go skorygować „in minus”. Również odliczony VAT wobec błędnie rozliczonego podatku należnego będzie musiał być skorygowany „in minus”. Pozostanie jedynie nieodliczony wcześniej podatek naliczony wynikający z pierwotnej faktury. Ten będzie można odliczyć w zależności od upływu czasu albo na bieżąco jako podatek naliczony (jeżeli nie upłynęły jeszcze 3 okresy rozliczeniowe od daty otrzymania faktury), albo poprzez korektę okresu w którym powstało prawo do odliczenia na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Niestety nie obejdzie się bez komplikacji w zakresie podatku dochodowego, gdzie zaliczony do kosztów błędny VAT (gdyby transakcja okazała się prawidłowo opodatkowana przez sprzedawcę) był „odliczalny” i nie mógł zostać wykazany w kosztach uzyskania przychodów, co spowodowało zawyżenie kosztów, a w konsekwencji zaniżenie dochodu.

Sytuacja 3:

Sprzedawca uważa, że transakcja jest objęta odwrotnym obciążeniem i nie wykazuje na fakturze kwoty VAT, podczas gdy transakcja jest opodatkowana na zasadach ogólnych.

Sprzedawca w tej sytuacji zaniży podatek należny i na nim będzie ciążył obowiązek prawidłowego rozliczenia podatku.

Nabywca jeżeli nie jest pewny, czy transakcja jest, czy nie jest objęta odwrotnym obciążeniem ma dwie możliwości, choć pierwsza jest najbezpieczniejsza.

Mianowicie nabywca pomimo, że nie ma pewności co do sposobu opodatkowania transakcji powinien potraktować ją jako objętą odwrotnym obciążeniem. Naliczy wówczas podatek należny i odliczy podatek naliczony. W przypadku ewentualnej kontroli kontrolujący uznając, że transakcja nie jest opodatkowana na zasadzie odwrotnego obciążenia są zobowiązani do zmniejszenia nieprawidłowo rozliczonego podatku należnego, a także będą zobligowani do zmniejszenia podatku naliczonego, który przekształcił z podatku należnego.

Drugą możliwością jest potraktowanie takiej faktury jako błędnie wystawionej (bez VAT) i uznanie, że jest wyłącznie fakturą kosztową. Gdyby okazało się, że transakcja powinna być objęta odwrotnym obciążeniem, to takie postępowanie spowoduje zaniżenie u nabywcy podatku należnego z uwagi na nierozliczenie podatku należnego od odwrotnego obciążenia.

Niezależnie od ww. sposobu postępowania podatnika najpierw powinno się wystąpić do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi w celu uzyskania opinii klasyfikacyjnej dla sprzedawanego/nabywanego towaru lub usługi.

Odwrotne obciążenie u nabywcy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *