Z projektu z dnia 13 lutego 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, której termin wejścia w życie zaplanowano na 1 lipca 2018 r. wynikają istotne konsekwencje dla sprzedawców wystawiających faktury do paragonów na których nie wskazano NIP nabywcy.
Propozycja Ministerstwa Finansów
Zgodnie z proponowanym art. 106b ust. 4 ustawy o VAT: w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę na rzecz nabywcy posługującego się numerem identyfikacji podatkowej, o którym mowa w art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników lub numerem, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera ten numer.
Z przepisu tego wynika, że fakturę do paragonu będzie można wystawić wyłącznie, gdy na paragonie będzie uwidoczniony NIP nabywcy.
Kasa z funkcją zapisu NIP
Obecnie niewiele kas posiada funkcję podawania NIP nabywcy. Jeżeli kasa nie będzie miała takiej funkcji, to nie będzie można takiej sprzedaży ująć na kasie rejestrującej w sytuacji, gdy do tego paragonu będzie wystawiana faktura z NIP. Trzeba będzie każdorazowo pytać się nabywcę, czy chce fakturę, czy też nie. Jeżeli nabywca potwierdzi, że chce otrzymać fakturę z NIP, to sprzedaż nie może pojawić się w kasie rejestrującej. Wyjątkiem będzie posiadanie kasy z funkcją podawania NIP na paragonie.
Jeżeli jednak sprzedawca zapomni o to zapytać nabywcy, lub nabywca po transakcji zmieni zdanie i stwierdzi, że chce fakturę, a na paragonie nie był podany NIP, to w takiej sytuacji zgodnie z nowym art. 106b ust. 5 ustawy o VAT: w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 4, organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Jakie będą konsekwencje?
Konsekwencją wystawienia faktury do paragonu bez NIP będzie więc ukaranie sprzedawcy sankcją w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Sprzedawca będzie więc musiał zapłacić podwójny podatek z tego tytułu.
Powyższe przepisy będą prowadziły do konfliktowych sytuacji. Może mieć to miejsce na stacjach benzynowych, gdy sprzedawca, czy nabywca zapomni podać NIP do paragonu (o ile kasa będzie miała funkcję zapisu tego NIP) a po chwili zwróci się o wystawienie faktury. Sprzedawca nie będzie chciał jej wystawić, a nabywca mimo wszystko będzie chciał ją otrzymać.
Jeżeli podatnicy będą chcieli wszystkie transakcje ewidencjonować w kasie fiskalnej (szczególnie na stacjach benzynowych i sklepach budowlanych), to od 1 lipca 2018 r. będą musieli wymienić kasy rejestrujące na takie, które mają funkcję podawania NIP na paragonie.
Kolejne utrudnienia
Jednakże wymiana kas od 1 lipca 2018 r. może nie wystarczyć. Z innego projektu z dnia 21 marca 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach zmieniającego ustawę o VAT wynika, że dla np. stacji benzynowych od 1 stycznia 2019 r. będą konieczne nowe kasy rejestrujące tzw. kasy online Tych kas obecnie nie można kupić. Będą dostępne najwcześniej pod koniec 2018 r. Oznaczałoby to kolejną wymianę kas dla takich podatników: pierwszą 1 lipca 2018 r., drugą 1 stycznia 2019 r.
Ministerstwo Finansów planuje również sankcje dla nabywców, którzy odliczą VAT z faktury niezawierającej NIP.
Nie ma wątpliwości, że Ministerstwie Finansów panuje ogromny chaos. Poszczególne komórki organizacyjne nie są wstanie kontaktować się ze sobą w celu uzgodnienia różnych projektów ustawy, które na siebie oddziałują. Jednakże skutki bałaganu i niechlujstwa odczują wszyscy podatnicy.