Od stycznia 2020 r. obowiązują unijne przepisy dotyczące procedury call-off stock. Zostały one wprowadzone do polskiej ustawy o VAT z opóźnieniem, dopiero od 1 lipca 2020 r. Z przepisów ustawy o VAT wynika m.in., że podatnicy, o których mowa w art. 15, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 i 3, do których ma zastosowanie art. 42 ust. 1, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej – art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
W świetle art. 13i ustawy o VAT wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 13 ust. 1, uznaje się za dokonaną przez podatnika, który przemieścił własne towary do magazynu call-off stock na terytorium innego kraju członkowskiego UE, w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel na podatnika podatku od wartości dodanej, któremu te towary mają być dostarczone, o ile przeniesienie to nastąpi w terminie 12 miesięcy od dnia wprowadzenia towarów do magazynu w procedurze magazynu typu call-off stock.
Ze wskazanych przepisów wynika, że przemieszczenie własnych towarów przez polskiego podatnika do magazynu call-off stock w innym kraju członkowskim UE, co do zasady, będzie uważane za dostawę wewnątrzwspólnotową, gdy dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel towarami przemieszczonymi do innego kraju członkowskiego UE i nabywcą będzie zarejestrowany w tym innym kraju członkowskim podatnik od wartości dodanej posiadający nr VAT UE.
Samo przemieszczenie towarów do magazynu call-off stock w innym państwie członkowskim, jak również dostawa towarów z tego magazynu na rzecz wskazanego wcześniej przyszłego nabywcy-podatnika VAT UE musi być przez podatnika przemieszczającego towary /dokonującego dostaw towarów wykazana w informacji podsumowującej VAT-UE.
Wynika to jednoznacznie z treści cytowanego wyżej art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przepis ten wskazuje na obowiązek ujmowania w informacji podsumowującej VAT-UE wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o VAT. Przypomnieć należy, że art. 13i ustawy o VAT jednoznacznie wskazuje, że dostawa towarów znajdujących się w magazynie call-off stock jest dostawą towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o VAT.
Ponadto należy przypomnieć, że od 1 lipca 2020 r. wprowadzono regulację – art. 42 ust. 1a ustawy o VAT – z której wynika, że: stawka podatku, o której mowa w ust. 1, nie ma zastosowania, jeżeli:
1) podatnik nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1 lub ust. 3 pkt 1, lub
2) złożona informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych danych dotyczących wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 100 ust. 8
– chyba że podatnik należycie na piśmie wyjaśnił uchybienie naczelnikowi urzędu skarbowego.
Z powyższa regulacje jednoznacznie wskazuje, że niedopełnienie przez podatnika obowiązku wynikającego z art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, tj. niewykazanie dostawy wewnątrzwspólnotowej w informacji VAT-UE skutkuje pozbawieniem podatnika możliwości zastosowania stawki 0% w odniesieniu do danej dostawy towarów (WDT).
Można się zastanawiać, po co opisuję takie oczywiste (dla osób zajmujących się transakcjami call-off stock) kwestie. Otóż w dniu 6 kwietnia 2021 r. pojawił się na stronach internetowych Ministerstwa Finansów komunikat, który wprowadził mnie w konsternację. Informacja – komunikat nosi nazwę: „Brexit – VAT – procedura call-off stock”. I choć rozumiem, co zostało napisane, nie mogę uwierzyć, że pisze to Ministerstwo Finansów.
Tekst komunikatu jest następujący i przytaczam go bez żadnych skrótów:
„Informacja dotycząca braku obowiązku wykazywania w informacji podsumowującej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów objętych procedurą call-off stock w związku z Brexitem
Od dnia 1 stycznia 2021 r. Zjednoczone Królestwo nie podlega przepisom UE w zakresie podatku VAT (z wyjątkiem Irlandii Północnej w odniesieniu do transakcji towarowych).
W przypadku gdy towary zostały przemieszczone w procedurze magazynu typu call-off stock z terytorium kraju na terytorium Wielkiej Brytanii w terminie do 31 grudnia 2020 r., a prawo do rozporządzania tymi towarami jak właściciel przeniesione zostało na nabywcę, któremu te towary miały zostać dostarczone po 31 grudnia 2020r. – podatnik wysyłający lub transportujący towary nie ma obowiązku wykazania dokonanej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w informacji podsumowującej.
Pomimo braku wykazania przez podatnika wewnątrzwspólnotowej dostawy w informacji podsumowującej, podatnik po spełnieniu pozostałych wymogów przewidzianych ustawą może opodatkować dokonaną dostawę stawką 0% VAT.
Powyższy brak obowiązku wykazania w informacji podsumowującej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie dotyczy towarów przemieszczonych w procedurze magazynu typu call-off stock na terytorium Irlandii Północnej.”.
Z powyższej informacji wynika, że ponieważ Wielka Brytania (oprócz Irlandii Północnej) od 1 stycznia 2021 r. dla celów VAT nie należy do Unii Europejskiej, to dostawy towarów dokonywane na rzecz brytyjskich podatników w ramach procedury call-off stock nie muszą być wykazywane w informacji podsumowującej VAT-UE. Sens komunikatu jest jasny – takich dostaw nie trzeba wykazywać w VAT-UE, a mimo tego można stosować stawkę 0% do takich dostaw towarów.
Przypomnę, że o prawie do stosowania stawki 0% stanowią również unijne przepisy, które to od 1 stycznia 2020 r. istotnie się zmieniły i wpłynęły na treść i kształt polskich przepisów od 1 lipca 2020 r. W myśl art. 264 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE informacja podsumowująca zawiera między innymi numer identyfikacyjny VAT każdego nabywcy towarów w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym należy złożyć informację podsumowującą, a pod którym dostarczano mu towary lub świadczono usługi. Natomiast art. 138 ust. 1a tej dyrektywy stanowi, że zwolnienie przewidziane w ust. 1 (stawka 0%) nie ma zastosowania, jeżeli dostawca nie dopełnił przewidzianego w art. 262 i 263 obowiązku składania informacji podsumowującej lub jeżeli złożona przez niego informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych informacji dotyczących tej dostawy zgodnie z wymogami art. 264, chyba że dostawca może należycie, w sposób odpowiadający właściwym organom, uzasadnić swoje uchybienie.
Zrozumiałe, że Wielka Brytania nie jest już państwem należącym do Unii Europejskiej i mogłoby się wydawać, że transakcje z podatnikami z Wielkiej Brytanii nie muszą już być wykazywane w informacji podsumowującej VAT-UE. Jednak zgodnie z art. 51 ust. 2 umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U.UE.L.2020.29.7 z dnia 31.01.2020) dyrektywa 2006/112/WE w dalszym ciągu obowiązuje przez okres 5 lat od zakończenia okresu przejściowego w odniesieniu do praw i obowiązków podatników w zakresie transakcji z elementem transgranicznym, między Zjednoczonym Królestwem i państwem członkowskim, dokonanych przed zakończeniem okresu przejściowego i w odniesieniu do transakcji, o których mowa w ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 51 ust. 1 tej umowy dyrektywa Rady 2006/112/WE ma zastosowanie do towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium Zjednoczonego Królestwa na terytorium państwa członkowskiego i w odwrotnym kierunku, pod warunkiem że wysyłka lub transport rozpoczęły się przed zakończeniem okresu przejściowego i zakończyły się po jego upływie.
Warto nadmienić, że w innych materiałach Ministerstwa Finansów dotyczących tzw. zmian SLIM VAT2 Ministerstwo Finansów o protokole do ww. umowy pisze: „Biorąc pod uwagę sposób zawarcia Umowy o wystąpieniu, jak również charakter jej postanowień, postanowieniom Protokołu IE/NI dotyczącym podatku VAT należy przypisać walor bezpośredniej skuteczności. W konsekwencji, z perspektywy prawa Unii Europejskiej nie jest konieczne podjęcie na szczeblu krajowym jakichkolwiek działań legislacyjnych służących ich wykonaniu”. Ministerstwo Finansów traktuje więc postanowienia protokołu do ww. umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej jako bezpośrednio skuteczne. Tym bardziej należy uznać za bezpośrednio skuteczne postanowienia samej umowy międzynarodowej, skoro nawet protokół do tej umowy jest tak oceniany przez resort finansów.
Z przepisów tej umowy, w części dotyczącej podatku VAT wynika, że jeżeli towary zostały przez polskiego podatnika przetransportowane do Wielkiej Brytanii przed 1 stycznia 2021 r., a do dostawy towarów dojdzie po dniu 31 grudnia 2020 r., to wówczas do takich transakcji w dalszym ciągu stosuje się przepisy podatku VAT. A przepisy podatku VAT jasno stanowią, że dostawy towarów w marach procedury call-off stock są wykazywane w informacji podsumowującej VAT-UE, o czym pisałem wyżej.
Wynika z tego, że wbrew umowie międzynarodowej, która stanowi źródło prawa Unii Europejskiej, jak źródło polskiego prawa Ministerstwo Finansów uznało, że stosować się do takiej umowy międzynarodowej nie zamierza.
Na to co pisze Ministerstwo Finansów wpływu nie mamy, jednak mamy możliwość kierowania swoim postępowaniem. Komunikat Ministerstwa nie znajduje żadnego oparcia w przepisach.
Zastosowanie się do treści tego komunikatu może narazić podatnika na brak możliwości zastosowania stawki 0% do dostawy towarów w ramach procedury call-off stock na rzecz podatnika brytyjskiego (o ile do przemieszczenia towarów do magazynu call-off stock doszło jeszcze w 2020 r.). Żaden przepis nie zwalnia bowiem podatnika z wykazywania takich transakcji w informacji podsumowującej VAT-UE, ale też żaden urząd skarbowy nie jest zobowiązany stosować komunikatów Ministerstwa Finansów, które nie znajdują potwierdzenia w obowiązujących regulacjach.
Komunikat – komunikatem, jednak absolutnie odradzam Państwu sposób postępowania zaproponowany przez Ministerstwo Finansów. Gdyby Ministerstwo Finansów rzeczywiście chciało uregulować tę kwestię, to albo powinno zmienić polskie przepisy i wziąć odpowiedzialność, za ich niezgodność z prawem UE, albo wydać interpretację ogólną rozstrzygającą ten problem, ale wówczas za jej niezgodność z prawem UE odpowiadałby osobiście Minister. To może lepiej (dla MF) zostać przy komunikacie.