W myśl § 10 ust. 3 pkt 1 lit. j rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. 2019, poz. 1988 ze zm.) od 1 października 2020 r. ewidencja w zakresie podatku zawiera następujące oznaczenia dotyczące dostawy budynków, budowli i gruntów – oznaczenie „10”.
Powyższy przepis wyraźnie wskazuje na jego stosowanie wyłącznie wobec dostawy budynków, budowli i gruntów. Zakres przedmiotowy czynności podlegających VAT można podzielić na dostawę towarów oraz świadczenie usług. We wskazanej wyżej regulacji jest odniesienie do dostawy towarów (budynków, budowli i gruntów), a więc ich sprzedaży, darowizny, zamiany, ustanowienia prawa (wieczystego użytkowania), w tym opłat za użytkowanie wieczyste gruntu, czy zbycia tego prawa, przeniesienia prawa z nakazu organu władzy za odszkodowaniem, leasingu finansowego (nieruchomości), przeniesienia na rzecz członka spółdzielni własności domu jednorodzinnego. Przepis § 10 ust. 3 pkt 1 lit. j ww. rozporządzenia nie ma natomiast zastosowania wobec usług dotyczących ww. nieruchomości.
Dlatego też usługi dotyczące ww. nieruchomości polegające na budowie budynków, czy budowli na zlecenie, remoncie budynków lub budowli, ich konserwacji, montażu budynków np. postawienie domu złożonego z gotowych elementów nie są traktowane jako dostawy towarów lecz świadczenie usług, które nie podlega oznaczaniu symbolami GTU, w tym GTU_10.
Niestety nie każdy przypadek jest identyczny, co oznacza konieczność dokonania indywidualnej analizy określonej transakcji. Może więc się zdarzyć, że oznaczeniu będzie podlegała odprzedaż całego budynku, czy budowli na cudzym gruncie (a nie tylko nakładów na nieruchomości), gdy po jego wybudowaniu użytkownik niebędący właścicielem gruntu użytkuje wybudowany obiekt, a po zakończeniu okresu najmu, czy dzierżawy obiekt ten jest przekazywany za wynagrodzeniem właścicielowi (wynajmującemu, wydzierżawiającemu). Tego typu transakcje są przez sądy administracyjne traktowane raz jako świadczenie usługi (wyrok NSA z dnia 4.10.2018 r. sygn. akt I FSK 1815/16), a raz jako dostawa towarów (wyrok NSA z dnia 20.01.2017 r. sygn. akt I FSK 1204/15), stąd trudno o jednoznaczną kwalifikację prawną takiej czynności.
Ponadto nie będą z całą pewnością wymagały oznaczenia kodem GTU_10 transakcje polegające na wynajmie, czy dzierżawie budynku, budowli, czy też gruntu. Tego typu transakcje są klasyfikowane dla celów VAT jako świadczenia usług, a te, jak wskazałem wyżej, nie podlegają oznaczeniu kodem GTU.
Również usługi dotyczące pośrednictwa w sprzedaży ww. nieruchomości nie będą oznaczone kodem GTU_10, jak i innym kodem GTU, a w szczególności GTU_12, gdyż usługi pośrednictwa, choć są usługami niematerialnymi nie zostały wymienione w § 10 ust. 3 pkt 2 lit. b ww. rozporządzenia.
Dla oznaczenia GTU_10 nie ma znaczenia to, czy jest to budynek lub budowla „zasiedlona”, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, czy też nie jest. Nie będzie miało znaczenia dla oznaczenia GTU_10 również i to jaką stawką podatkową jest opodatkowana nieruchomość, czy też korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w VAT.