Stan prawny do końca 2015 r.

Do końca 2015 r. w podatku VAT obowiązywała zasada, że właściwość miejscowa w podatku VAT była ustalana na podstawie miejsca wykonywania przez podatnika czynności podlegających VAT. Stanowił o tym art. 3 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym właściwym dla podatnika organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem ust. 2-5. W sytuacji, w której podatnik wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustalało się dla:

1)         osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej  – ze względu na adres siedziby;

2)         osób fizycznych – ze względu na miejsce zamieszkania.

Powyższe przepisy z dniem 31 grudnia 2015 r. zostały uchylone na podstawie art. 10 pkt 1 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1649).

Stan prawny od 2016 r.

W konsekwencji przepisem, który ma zastosowanie dla ustalenia właściwości miejscowej w podatku VAT od dnia 1 stycznia 2016 r. jest art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z jego treścią  jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2.

Jak wynika z ww. normy właściwość miejscowa podatnika jest obecnie ustalana dla celów VAT ze względu na miejsce zamieszkania albo siedziby podatnika. Zmiana przepisów spowodowała ustalenie właściwości miejscowej jednego urzędu skarbowego dla jednego podatnika bez względu na rodzaj podatku (VAT, PIT – z wyjątkiem karty podatkowej, CIT). Dla osób fizycznych (bez względu na to, czy prowadzą działalność gospodarczą czy nie) urzędem właściwym miejscowo powinien być urząd właściwy według adresu miejsca zamieszkania, a dla pozostałych podmiotów według adresu siedziby.

Należy również podkreślić, że kwestie nieunormowane w przepisach Ordynacji podatkowej dotyczące właściwości miejscowej podatników VAT są regulowane w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. 2017, poz. 122 t.j.) organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach rozliczeń podatku od towarów i usług za dany okres rozliczeniowy dla podatników, którzy w trakcie okresu rozliczeniowego zmienili miejsce zamieszkania lub adres siedziby, wskutek czego właściwy stał się organ podatkowy inny niż dotychczasowy – jest organ podatkowy właściwy dla podatnika z tytułu rozliczeń podatku od towarów i usług w ostatnim dniu tego okresu. Oznacza to, że organem właściwym przy zmianie adresu zamieszkania lub siedziby podatnika jest organ, który jest właściwy w ostatnim dniu tego okresu (ostatni dzień miesiąca, albo ostatni dzień kwartału – jeżeli podatnik rozlicza się kwartalnie). Natomiast w świetle § 13 ust. 2 ww. rozporządzenia jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami podatnik jest obowiązany do ujawnienia adresu siedziby lub miejsca zamieszkania w odpowiednim rejestrze, przepis ust. 1 stosuje się, gdy nowy adres został ujawniony w tym rejestrze do końca okresu rozliczeniowego, którego deklaracja dotyczy. Tak więc zmiana miejsca zamieszkania lub siedziby nie będzie skutkowała zmianą właściwości urzędu skarbowego, gdy podatnik nie zawiadomi organów podatkowych o tej zmianie do końca miesiąca albo kwartału, w którym nastąpiła zmiana miejsca zamieszkania lub siedziby.

Podatnicy nieposiadający siedziby w Polsce

Dodać należy, że ustawa o VAT w art. 3 rozstrzyga również o właściwości miejscowej podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (art. 3 ust. 3 pkt 2) oraz podatników o których mowa w art. 130a pkt 2, tj. osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych, które posiadają siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, a także podmiotów zagranicznych, o których mowa w art. 131 pkt 2, tj. osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej, wykonujących czynności podlegające opodatkowaniu VAT na terytorium Unii Europejskiej, które nie zarejestrowały swojej działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej i wobec których nie powstaje wymóg identyfikacji na potrzeby VAT na terytorium państwa członkowskiego.

Podatnicy wymienieni w art. 130a pkt oraz 131 pkt ustawy o VAT, to podmioty zidentyfikowane na potrzeby procedury szczególnej rozliczania VAT, o której mowa w dziale XII w rozdziałach 6a i 7 (procedura szczególna dotycząca usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych lub usług elektronicznych), dla których państwem członkowskim konsumpcji jest Rzeczpospolita Polska.

Ponadto w sprawach opodatkowania podatkiem VAT w przypadku, gdy podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, posiadają na tym terytorium stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, właściwość organów podatkowych ustala się według tego stałego miejsca prowadzenia działalności – § 9a ust. 1 ww. rozporządzenia. Natomiast właściwość miejscową organów podatkowych w przypadkach importu towarów ustala się na podstawie przepisów prawa celnego – § 9a ust. 2 ww. rozporządzenia.

Końcowo dodać należy, że w świetle § 15 ust. 4 rozporządzenia w sprawie właściwości organów podatkowych organem podatkowym właściwym do odroczenia terminu do złożenia informacji, o której mowa w art. 82 § 1b ustawy (a więc odroczenia terminu do złożenia jednolitego pliku kontrolnego dla celów VAT – JPK_VAT), jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika w sprawie rozliczenia podatku od towarów i usług, a więc ten sam organ w którym podatnik czynny rozlicza się dla celów podatku VAT.

Właściwość miejscowa w podatku VAT

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *