Nowy JPK_VAT wprowadzi istotne zmiany w ewidencji sprzedaży dokonywanej przez podatników VAT czynnych. Ustawodawca od 1 października 2020 r. wprowadza do ewidencji VAT nowe oznaczenia dla sprzedawanych przez podatnika towarów i usług. Wynika to z rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. 2019, poz. 1988). W świetle § 10 ust. 3 poza danymi, o których mowa w ust. 1 i 2, ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące wskazanych w przepisie dostaw towarów i świadczenia usług.
Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług w pliku JPK_VAT oraz ewidencji będą prezentowane są za pomocą symboli od GTU_01 do GTU_13.
Oznaczenia od GTU_01 do GTU_10 dotyczą dostawy towarów, a oznaczenia od GTU_11 do GTU_13 dotyczą świadczenia usług. Oznaczenia te dotyczą zarówno transakcji krajowych, jak i transakcji transgranicznych (eksport towarów, eksport usług, itd.).
Oznaczenie GTU_01 jest dedykowane dostawie napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym – § 10 ust. 3 pkt 1 lit. a) ww. rozporządzenia.
Dokonując dostawy, w tym eksportu i WDT, napojów alkoholowych podatnik będzie zobowiązany oznaczyć w ewidencji fakturę sprzedaży oznaczeniem „01”. Należy podkreślić, że niezbędne oznaczenie będzie niezależne od wartości napojów alkoholowych wyszczególnionych na fakturze. Natomiast oznaczenie nie będzie miało zastosowania do przekazywanych nieodpłatnie w formie prezentów alkoholi. Wówczas podatnik będzie zobowiązany do wystawienia dowodu wewnętrznego opatrzonego oznaczeniem „WEW” – § 10 ust. 5 pkt 2 ww. rozporządzenia.
Ministerstwo Finansów na stronie internetowej www.podatki.gov.pl w zakładce „JPK_VAT z deklaracją” udzieliło odpowiedzi na pytania związane z nowym JPK_VAT. Jedno z pytań dotyczy sprzedaży napojów alkoholowych: „Czy oznaczenie GTU_01 dotyczy także alkoholu wydawanego w ramach usługi gastronomicznej?”.
Odpowiedź Ministerstwa Finansów jest następująca:
„Oznaczenie GTU_01 dotyczy dostaw towarów: napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. Zatem jeżeli alkohol jest wydawany w ramach usługi to oznaczenie nie ma zastosowania.”.
Gdy, zdaniem Ministerstwa Finansów, alkohol podawany w ramach usługi gastronomicznej, dla której, co oczywiste, wystawiana będzie faktura, to faktura ta nie będzie musiała być oznaczona symbolem GTU_01, gdyż nie jest to sprzedaż alkoholu, lecz świadczenie usług – w tym wypadku usługi gastronomicznej.
To cenna wskazówka, bowiem to samo Ministerstwo Finansów w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (którego przecież Minister Finansów nadzoruje) w dniu 8 lipca 2020 r. nr 0114-KDIP1-3.4012.143.2020.3.KP stwierdził coś zupełnie przeciwnego.
Interpretacja ta dotyczy podatniczki sprzedającej napoje alkoholowe. Podatniczka ta we wniosku interpretacyjnym wskazała, że świadczy usługi gastronomiczne oraz usługi cateringowe jak również usługi podawania napojów alkoholowych. W ramach tych usług podaje posiłki różnego rodzaju przygotowane na miejscu w kuchni, oraz na wynos, jak również czasami posiłki podaje z napojami alkoholowymi. „Wnioskodawczyni nie prowadzi sprzedaży wyłącznie alkoholu, jedynie z posiłkami. W myśl art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług faktycznie alkohol jest objęty akcyzą, którego Wnioskodawczyni nie sprzedaje jak w sklepie”.
Podatniczka spytała czy może korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w ww. interpretacji wyjaśnił, że „w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy o VAT, wskazano, że zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0), wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji. Istotne jest, zatem aby towar nie był opodatkowany podatkiem akcyzowym. Jak wynika z powołanego wyżej art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, wśród wyrobów akcyzowych, do których zastosowanie ma ta ustawa należą, m.in. napoje alkoholowe. W związku z tym jakakolwiek sprzedaż bądź oferowanie na sprzedaż napojów alkoholowych wyłącza podatnika dokonującego tych czynności z możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego z podatku VAT.
Należy zauważyć, że nie ma znaczenia fakt, że w przedmiotowej sprawie, jak wskazuje Wnioskodawczyni świadczy Ona kompleksową usługę gastronomiczną, w trakcie której oferuje klientowi napój alkoholowy wraz z posiłkiem. Istotne jest, że Wnioskodawczyni w trakcie tej usługi oferuje/sprzedaje klientowi wyrób akcyzowy.”.
Wniosek jaki nasuwa się z porównania obu wyjaśnień pochodzących od tego samego Ministra Finansów jest następujący. Jedno z ww. wyjaśnień jest bez wątpienia błędne. Nie może bowiem ten sam napój alkoholowy raz być dostawą towaru, a raz świadczeniem usługi.
W mojej ocenie prawidłowe są wyjaśnienia Ministra Finansów umieszczone na stronie internetowej we wspomnianej zakładce „JPK_VAT z deklaracją”.
Po pierwsze towar podawany wraz z posiłkiem staje się elementem świadczenia kompleksowej usługi gastronomicznej lub cateringowej. Podatnik nie dokonuje wówczas dostawy napojów alkoholowych, lecz dokonuje świadczenia usługi gastronomicznej, opodatkowanej jednak stawką podstawową.
Po drugie zwolnienie podmiotowe wynikające z art. 113 ustawy o VAT jest ograniczone wobec podatników „dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (…).” W omawianej interpretacji podatniczka nie dokonywała dostaw towarów, lecz świadczyła usługi gastronomiczne. Sama również podkreśliła, że nie sprzedaje alkoholu „jak w sklepie”. Innymi słowy zwolnienie nie może być ograniczone poprzez świadczenie usługi gastronomicznej, której elementem składowym jest napój alkoholowy.
Po trzecie, gdyby usługa gastronomiczna wraz z podawanym napojem alkoholowym nie mogła korzystać ze zwolnienia podmiotowego, to należałoby uznać, że podatnik sprzedający posiłek, którego składnikiem jest alkohol (np. lody polane alkoholową nalewką owocową) też nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego, gdyż jak wskazano w ww. interpretacji: „świadczy (…) kompleksową usługę gastronomiczną, w trakcie której oferuje klientowi napój alkoholowy wraz z posiłkiem. Istotne jest, że Wnioskodawczyni w trakcie tej usługi oferuje/sprzedaje klientowi wyrób akcyzowy”.
Końcowo dostawa napoju alkoholowego w ramach usługi gastronomicznej musiałby kończyć się oznaczeniem faktury kodem GTU_01, a tego w przypadku usługi gastronomicznej – jak wskazał Minister Finansów – nie stosuje się, gdyż nie jest to dostawa napoju alkoholowego, lecz świadczenie usługi gastronomicznej.
Niemniej wyjaśnienia Ministra Finansów mogą być pomocne właśnie dla tych podatników, którzy świadczą usługi gastronomiczne wraz z podaniem alkoholu i chcą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego.