Ministerstwo Finansów wydało Objaśnienia podatkowe
Ministerstwo Finansów w opublikowanych w dniu 12 lipca 2018 r. Objaśnieniach podatkowych: „Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (mpp)” datowanych na dzień 29 czerwca 2018 r. wyjaśniło, że podatnicy nie mają obowiązku zgłaszania do organów podatkowych rachunków VAT.
Informacja Ministerstwa Finansów jest wyjątkowo lakoniczna i ma następującą treść:
„Podatnik nie ma obowiązku informowania swoich kontrahentów o numerze swojego rachunku VAT. Nie ma również obowiązku zgłaszania numeru rachunku VAT do urzędu skarbowego. Wynika to ze specyfiki rachunku VAT, który nie jest rachunkiem rozliczeniowym, nie jest samodzielnym rachunkiem bankowym, funkcjonuje tylko w powiązaniu z rachunkiem rozliczeniowym lub imiennym rachunkiem w SKOK.”.
Konsekwencje
Za bardzo cenne należy uznać, że Ministerstwo Finansów poinformowało podatników, że nie ma konieczności zgłaszania rachunków VAT do urzędów skarbowych. Kwestia ta nie została jednoznacznie rozstrzygnięta w ustawie z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która z dniem 1 lipca 2018 r. wprowadziła do ustawy o VAT mpp.
Natomiast jako naganne należy ocenić prezentowanie tego stanowiska dopiero w dniu 12 lipca 2018 r., tym bardziej, że z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (ustawa o NIP) wynika, że podatnicy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym (w tym rachunków bakowych) przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. Jeżeli zmiana danych nastąpiła w dniu 1 lipca 2018 r. w związku z utworzeniem rachunków VAT, to zgłoszenie należało aktualizować do dnia 9 lipca 2018 r. (8 lipca 2018 r. była niedziela).
Moim zdaniem o braku obowiązku aktualizacji zgłoszenia identyfikacyjnego w związku z utworzeniem rachunków VAT Ministerstwo Finansów powinno poinformować podatników wcześniej. Powinno to nastąpić przed dniem 9 lipca 2018 r., a najlepiej jeszcze w czerwcu 2018 r. Tego Ministerstwo Finansów jednak nie zrobiło.
Krytycznie należy również ocenić zachowanie Ministerstwa Finansów dotyczące publikacji objaśnień podatkowych z dnia 29 czerwca 2018 r. w dniu 12 lipca 2018 r. Jeżeli bowiem Ministerstwo Finansów miało te objaśnienia przygotowane w końcu czerwca, to dlaczego ich nie publikowało. Chyba, że nie miało gotowych objaśnień w końcu czerwca 2018 r. Wówczas byłyby one przygotowane w lipcu 2018 r. i antydatowane z datą czerwcową, w co trudno uwierzyć. Niezależnie od przyczyn objaśnienia opublikowano z dwutygodniową zwłoką.
Czy wyjaśnienie Ministerstwa jest prawidłowe?
Pomimo, że wyjaśnienie Ministerstwa Finansów jest korzystne, gdyż nie trzeba zgłaszać rachunków VAT do urzędów skarbowych, to uważam je za nieprawidłowe.
Po pierwsze nie ma wątpliwości, że rachunek VAT jest rachunkiem bankowym. Został wymieniony w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe oraz spełnia kryteria definicyjne rachunku bankowego: zapis prowadzony przez bank w którym znajduje się rejestr obrotów (wpłaty i wypłaty) oraz stan wkładu pieniężnego klienta.
Ponadto samo Ministerstwo Finansów w swoim wyjaśnieniu pisze, że rachunek VAT „nie jest samodzielnym rachunkiem bankowym”. Ministerstwo Finansów akceptuje więc, że rachunek VAT, choć nie jest samodzielnym rachunkiem, to jednak jest rachunkiem bankowym.
Po drugie, to, że – jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów – rachunek VAT nie jest samodzielnym rachunkiem bankowym, funkcjonuje tylko w powiązaniu z rachunkiem rozliczeniowym lub imiennym rachunkiem w SKOK, nie zmienia tego, że również taki rachunek podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego. W myśl przepisów ustawy o NIP, w tym art. 5 ust. 3, ust. 4, podatnicy w zgłoszeniu identyfikacyjnym są zobowiązani podawać wykaz rachunków bankowych, które na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o NIP podlegają aktualizacji.
O zgłaszaniu rachunków VAT do urzędów skarbowych pisałem już wcześniej.
Po trzecie, ustawodawca w ustawie o NIP nie wskazuje, tak jak to czyni Ministerstwo Finansów, że trzeba zgłaszać wyłącznie rachunki bankowe samodzielne. To, że rachunek VAT nie jest samodzielnym rachunkiem bankowym nie powoduje, że rachunek ten traci przymiot bycia rachunkiem bankowym. Jeżeli jest rachunkiem bankowym (samodzielnym, czy nie) – podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Tak wynika z przywołanych przepisów ustawy o NIP.
Po czwarte, uważam, że najprostszym rozwiązaniem takich sytuacji jest konsultowanie przepisów na etapie ich redagowania. Konieczne jest również takie ich uchwalanie, aby nie było powyższych problemów interpretacyjnych.
Należy również wskazać, że zgłoszenie przez podatnika rachunku VAT do urzędu skarbowego, jako kolejnego rachunku bankowego, w żaden sposób dla niego nie skutkuje negatywnie. Podkreślić jednak należy, że nieprawidłowym jest wskazanie w zgłoszeniu aktualizacyjnym, że rachunek VAT jest rachunkiem do zwrotu podatków z urzędu skarbowego. Rachunek ten służy jedynie docelowo do zwrotów VAT. Jednak wyłącznie wówczas, gdy podatnik wskazał, że chce otrzymać taki zwrot VAT na rachunek VAT.