Do końca 2020 r. podatnicy rozliczający się miesięcznie, jak i kwartalnie mogli odliczać podatek VAT w okresie rozliczeniowym w jakim powstało prawo do odliczenia oraz w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 11 ustawy o VAT obowiązującym do końca 2020 r.: jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Podatnicy mieli więc możliwość odliczenia VAT w danym miesiącu/kwartale albo w dwóch następnych miesiącach/kwartałach. Po upływie tych okresów, gdy wcześniej nie dokonali odliczenia VAT musieli, w świetle art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, korygować okres, w którym powstało prawo do odliczenia, czyli musieli cofnąć się z odliczeniem do pierwszego miesiąca/kwartału, w którym możliwe było odliczenie.
Od stycznia 2021 r. dokonano zmiany w treści art. 86 ust. 11 ustawy o VAT. Zgodnie ze zmienionym jego brzmieniem: jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Zmiana polega na tym, że podatnicy rozliczający się miesięcznie będą mogli odliczać VAT bez żadnej korekty, o ile dokonają odliczenia w ciągu czterech miesięcy, a nie jak było poprzednio trzech miesięcy. Natomiast dla podatników rozliczających się kwartalnie okresy odliczeń nie zostały zmienione. Nadal podatnicy ci mogą odliczać VAT w kwartale, w którym prawo do odliczenia powstało oraz w dwóch następnych kwartałach.
Nie uległa zmianie dotychczasowa regulacja – art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, która przewiduje, że w przypadku gdy podatnik nie skorzysta z prawa do odliczenia „na bieżąco”, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Ponieważ dla nowych przepisów nie wprowadzono przepisów przejściowych należy uznać, że podatnicy mogą aktywnie korzystać z treści art. 86 ust. 11 ww. ustawy nawet, gdy prawo do odliczenia powstało jeszcze w 2020 r.
Przykład: podatnik nabył towar i otrzymał fakturę w listopadzie 2020 r. ponieważ termin odliczenia w 2020 r. to listopad, podatnik może jeszcze odliczyć VAT w grudniu 2020 r. i styczniu 2021 r. Ponieważ jednak w styczniu 2021 r. obowiązują już nowe regulacje, to będzie miał również prawo do odliczenia w rozliczeniu za luty 2021 r.
Uważam, że analogicznie należy traktować przypadek podatnika, u którego prawo do odliczenia powstało w październiku 2020 r. Pomimo, że według „starych” przepisów nie mógłby odliczać VAT w styczniu 2021 r., to jednak według nowych regulacji ustawodawca przyznaje temu podatnikowi prawo do odliczenia również w styczniu 2021 r., bez konieczności korekty wcześniejszych okresów. Przepis art. 86 ust. 11 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od stycznia 2021 r. mówi bowiem o tym, że podatnik może odliczyć podatek za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych po miesiącu, w którym prawo to powstało. Tak więc styczeń 2021 r. będzie jeszcze ostatnim miesiącem, w którym odliczenie będzie możliwe na nowych zasadach.