Ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1751) ustawodawca od 1 listopada 2019 r. do ustawy o VAT wprowadzi obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności (split payment).
Zgodnie z art. 108a ust. 1a i ust. 1b ustawy o VAT przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Mechanizm ten będzie obowiązkowy w sytuacji wystawiania faktur o wartości (wg Ministerstwa Finansów) brutto przekraczającej 15.000 zł, o ile na fakturze takiej znajdą się towary lub usługi wskazane w nowo dodanym załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Podkreślić należy, że nie będzie istotna wartość towarów lub usług z załącznika nr 15 na fakturze, lecz istotne będzie, czy dana faktura przekracza wartość 15.000 zł i równocześnie na fakturze będą ujęte towary i usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT (bez znaczenia wówczas będzie wartość tych towarów lub usług na fakturze).
Na fakturze musi się wówczas znaleźć adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”.
Czy zawsze wobec ww. faktur mechanizm ten będzie obowiązkowy? Otóż, zgodnie z art. 108a ust. 1e ustawy o VAT w brzmieniu od 1 listopada 2019 r. przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w przypadku dokonywania płatności kwoty należności wynikającej z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1445 i 1572), jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana jest płatność, na dzień dokonania dostawy był partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Oznacza to, że na podstawie ww. uregulowania nastąpi wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do należności wynikających z faktur dokumentujących transakcje realizowane w ramach umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana jest płatność, na dzień dokonania dostawy był partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie.
W art. 13 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1751) uregulowano kwestie intertemporalne dla płatności wynikających z takich umów zawartych przed dniem 1 listopada 2019 r. Zgodnie z jego treścią przepis art. 108a ust. 1e ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie również do płatności realizowanych w zakresie umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1445 i 1572), zawartych w wyniku postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Dla ww. sytuacji istotna wydaje się regulacja zawarta w art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT, zgodnie z którym faktura powinna zawierać w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.
Powstaje więc pytanie, czy w przypadku transakcji realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego konieczne jest stosowanie tej adnotacji skoro sprzedawca i tak nie musi otrzymać tej należności w ramach mechanizmu podzielonej płatności. Literalna treść ww. regulacji wskazuje jednak, że sprzedawca – partner prywatny musi wystawić fakturę z taką adnotacją, gdyż przepis art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT nie odsyła do art. 108a lecz do treści faktury, w która obejmować ma dokonaną na rzecz nabywcy dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy.
Wynika z tego, że pomimo tego, że partner publiczny nie będzie płacił w ramach mpp, to partner prywatny taką adnotację i tak musi na fakturze zawrzeć.
Wydaje się, że jest to całkowite nieporozumienie i kolejny błąd ustawodawcy. Logika, choć nie przepis, podpowiada, że wobec niestosowania obowiązkowego mpp, taki zapis na fakturze jest zbędny. Ciekawe co na to Ministerstwo Finansów, czy zauważyło swój i ustawodawcy błąd?