Ustawą z dnia 28 maja 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 25 czerwca 2020 r. poz. 1106 wprowadzono m.in. zmiany do ustawy o VAT dotyczące transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Jednym z nowych warunków zastosowania stawki 0% jest złożenie informacji podsumowującej VAT-UE. Stanowi o tym nowo dodany art. 42 ust. 1a pkt 1 ustawy o VAT, w świetle którego stawka podatku, o której mowa w ust. 1, nie ma zastosowania, jeżeli podatnik nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1 lub ust. 3 pkt 1.
Zgodnie z treścią art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 i 3, do których ma zastosowanie art. 42 ust. 1, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej.
Natomiast zgodnie z art. 100 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2020 r.: informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji, o których mowa w ust. 1 pkt 1–4.
Przywołany art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wskazuje na obowiązek złożenia przez podatnika zbiorczej informacji (VAT-UE) o dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, natomiast art. 100 ust. 3 pkt 1 tej ustawy określa termin złożenia tej informacji podsumowującej – do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji wewnątrzwspólnotowych wskazanych w ust. 1 pkt 1-4.
Jak wynika z powyższych przepisów do zastosowania stawki 0% nie jest wystarczające złożenie VAT-UE, lecz również złożenie jej w terminie wskazanym w art. 100 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT.
Literalna treść ww. regulacji daje prawo do uznania, że brak złożenia informacji podsumowującej VAT-UE, albo złożenie tej informacji z uchybieniem terminu , tj. po 25 dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu WDT może spowodować odebranie podatnikowi przez organy podatkowe prawa do zastosowania stawki 0% w odniesieniu do wszystkich dostaw wewnątrzwspólnotowych ujętych w informacji VAT-UE złożonej po terminie albo wszystkich dostaw wewnątrzwspólnotowych, które miały być ujęte w informacji VAT-UE, która nie została przez podatnik złożona za określony miesiąc.
Wspomnieć należy, że podatnik w takiej sytuacji ma możliwość na piśmie wyjaśnić uchybienie naczelnikowi urzędu skarbowego, o ile naczelnik urzędu skarbowego uzna to wyjaśnienie za dokonane „należycie”. Stanowi o tym ostatnia część regulacji zawartej w art. 42 ust. 1a ustawy o VAT.
Tak więc od naczelnika urzędu skarbowego będzie zależało, czy uzna wyjaśnienia podatnika za dokonane „należycie”, czy też nie. Z przepisu jednoznacznie wynika, że decyzja o uznaniu wyjaśnień podatnika w przedmiocie niezłożenia informacji podsumowującej VAT-UE, bądź też złożenia jej po terminie będzie należała wyłącznie do naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku odmowy uwzględnienia wyjaśnień podatnika wydawana będzie decyzja „wymiarowa”, od której będzie przysługiwać podatnikowi odwołanie do izby administracji skarbowej oraz ewentualnie skarga do sądu administracyjnego.
Biorąc jednak pod uwagę wyjaśnienia Komisji Europejskiej (zawarte w notach wyjaśniających z grudnia 2019 r.) dotyczące warunków stosowania stawki 0% przy WDT, z których wynika, że kwestionowanie stawki 0% powinno nastąpić dopiero wówczas, gdy w wyniku niezłożenia informacji podsumowującej przez podatnika organy podatkowe podejmą stosowne działania wynikające z faktu braku wpływu VAT-UE do urzędu skarbowego.
Nie można jednak wykluczyć, że urzędy skarbowe nie będą zwracać uwagi na ww. wyjaśnienia Komisji Europejskiej, gdyż jak wskazuje sama Komisja w notach: Noty wyjaśniające nie są prawnie wiążące i zawierają jedynie praktyczne i nieformalne wskazówki dotyczące sposobu stosowania prawa UE, a skoro tak, to również uchybienie terminu złożenia VAT-UE może spotkać się z fiskalnym podejściem w interpretowaniu ww. regulacji.