Przesłanki stosowania stawki 0% przy WDT w 2020 r. Obecnie obowiązujące przepisy VAT dotyczące WDT warunkują zastosowanie stawki 0% od dokonania dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadany w państwie członkowskim właściwym dla nabywcy. Jest to jednak warunek formalny, który nie ma odzwierciedlenia w przepisach obecnie obowiązującej dyrektywy VAT.
Stąd Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie stwierdzał, że nie można kwestionować prawa podatnika do zastosowania stawki 0% do transakcji wewnątrzwspólnotowej w przypadku spełnienia warunków materialnych (wywóz z jednego państwa członkowskiego do drugiego) mimo braku spełnienia warunków formalnych zwolnienia (braki VAT UE kontrahenta).
Ponadto obecne przepisy ustawy o VAT, obowiązujące do końca 2019 r., nie uzależniają stosowania stawki 0% od obowiązkowego złożenia informacji podsumowującej przez podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W świetle unijnego i krajowego orzecznictwa – oznaczało to jedynie przesłankę formalną, a nie materialną do zastosowania stawki 0%.
Zmiany jakie nastąpiły w przepisach VAT wprowadzone dyrektywą 2018/1910 skutkują koniecznością nowelizacji przepisów ustawy o VAT od 1 stycznia 2020 r.
Nowe regulacje wprowadzą wymóg posiadania przez dostawcę WDT numeru VAT UE nabywcy w państwie członkowskim innym niż terytorium kraju, jako przesłanki materialnej umożliwiającej dostawcy zastosowanie stawki 0% w ramach takiej transakcji. Nabywca WNT będzie musiał ten NIP UE dostawcy wewnątrzwspólnotowemu podać, aby dostawca mógł zastosować prawo do stawki 0%.
Zostanie wprowadzony wymóg złożenia informacji podsumowującej jako przesłanki materialnej do zastosowania stawki 0% przy WDT. Brak złożenia informacji VAT-UE może spowodować zastosowanie stawki krajowej pomimo posiadania dowodów, że towar został dostarczony do kontrahenta za granicę.
Ponadto dane w informacji podsumowującej muszą być prawidłowe. Nieprawidłowość danych w VAT-UE również może spowodować brak możliwości zastosowania stawki 0% przy WDT.
Nie mniej istotnym elementem nowych przepisów są nowe dokumenty wskazujące na możliwość stosowania stawki 0% przy dostawie wewnątrzwspólnotowej. Kwestie nowych dokumentów potwierdzających WDT wynikają z rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi.
Dużym problemem interpretacyjnym jest relacja przepisów ww. rozporządzenia i regulacji ustawy o VAT, a w szczególności art. 42 ust. 3-5 i 11 dotyczących dokumentowania WDT, tym bardziej, że rozporządzenia unijne rozporządzenie wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Ponadto rozporządzenia UE nie wymagają implementacji do prawa poszczególnych państw członkowskich. Stąd można zastanawiać się, które przepisy mają pierwszeństwo przy ich stosowaniu. Czy bardziej łagodne i korzystniejsze rozwiązania ustawy o VAT, czy też restrykcyjne regulacje zawarte w ww. rozporządzeniu wykonawczym? Które przepisy powinien stosować podatnik? Odpowiedzi na te pytania wykraczają poza ramy krótkiego i informacyjnego artykułu.