Ustawą z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw wprowadzono zmiany do ustawy o VAT. Nowe regulacje weszły w życie od dnia 13 października 2023 r., jednak ich stosowanie ma nastąpić od 1 stycznia 2025 r., tj. od daty kiedy zostanie wprowadzony system kaucyjny dotyczący sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje wielokrotnego użytku.
System ten w założeniu ma skutkować pobieraniem kaucji przez sprzedawców detalicznych od konsumentów. Kaucja ma mieć charakter jednofazowy, tzn. będzie pobierana wyłącznie na etapie sprzedaży przez sprzedawcę na rzecz konsumenta. Z przepisów przyjętych przez poprzedni Sejm wynika jednak, że odpowiedzialność finansową w kwocie kaucji z tytułu niezwróconych opakowań szklanych ponosić będą podmioty, które napoje w opakowaniach wprowadzają do sprzedaży pomimo faktu, że kaucją nie dysponują.
Wobec ustawowych błędów poprzedniego rządu (niestety nie jedynego vide: polski (bez)ład) obecne kierownictwo Ministerstwa Klimatu i Środowiska wraz z Ministerstwem Finansów od marca 2024 r. prowadzi konsultacje z branżą spożywczą które mają doprowadzić do nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w celu wprowadzenia mechanizmu podążania kaucji za produktem, czyli pobierania kaucji na każdym etapie obrotu towarem od producenta do konsumenta.
Celem będzie zapobiegnięcie nadużyciom przy rozliczaniu pobranej kaucji z jednostkami handlowymi i ma zagwarantować operatorom środki finansowe do rozliczeń.
Ma zostać przesunięty o rok system kaucyjny dla napojów mlecznych w celu rozwiązania kwestii sanitarnych odbioru tych opakowań.
Samorządy będą mogły zaliczyć recykling z systemu kaucyjnego do realizacji wymaganych poziomów zbiórki odpadów szklanych i plastikowych w gminach.
Według opinii Ministerstwa Finansów, VAT nie będzie naliczany dla opakowań jednorazowych, a w przypadku opakowań szklanych wielokrotnego użytku, pojawi się tylko dla tych, które nie wrócą do systemu (nie zostaną zwrócone przez konsumentów i nie zostaną przekazane producentom napojów).
Obecnie trwają prace Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska nad szczegółowymi rozwiązaniami zmieniającymi system kaucyjny od 1 stycznia 2025 r.