Faktury dotyczące MPP

Od 1 listopada 2019 r. obowiązuje nowa regulacja dotycząca oznaczania faktur dotyczących towarów i usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT faktura powinna zawierać w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.

1. Faktura musi zawierać oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”, gdy wartość faktury brutto (wraz z kwotą podatku) wynosi ponad 15.000 zł (wartość wskazywana przez Ministerstwo Finansów, treść przepisu wskazuje wyłącznie na kwotę 15.000,00 zł) oraz faktura ta dokumentuje transakcję dotyczącą towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT.
2. Faktura nie musi zawierać ww. adnotacji, gdy jej wartość nie przekracza 15.000 zł niezależnie, czy dokumentuje transakcję dotyczącą towarów lub usług z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, czy też nie dokumentuje takiej transakcji.

Czy faktura, o której mowa w drugim punkcie może zawierać oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności” pomimo tego, że nie jest obowiązkowo objęta tym mechanizmem?

Zdaniem Ministerstwa Finansów taka faktura może zawierać taką adnotację pomimo tego, że nie jest fakturą dokumentującą transakcję objętą obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że: „podatnik może umieścić na fakturze informację o MPP, nawet jeśli wartość brutto tej faktury nie przekracza 15 tys. zł. Przepisy regulujące zakres danych na fakturze określają elementy konieczne do zamieszczenia. Podatnik może oprócz nich zamieścić również inne informacje, co nie stanowi naruszenia przepisów „fakturowych”. Również z punktu widzenia kodeksu karnego skarbowego faktura zawierająca, oprócz elementów koniecznych, dodatkowe informacje, nie jest fakturą wadliwą.”.

Należy pamiętać, że faktury wskazane w punkcie pierwszym jeżeli nie będą zawierać ww. adnotacji będą skutkować dla sprzedawcy istotnymi sankcjami. W świetle art. 106e ust. 12 ustawy o VAT: w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 1 pkt 18a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Sprzedawca, który nie oznacza prawidłowo faktur objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności naraża się na sankcję wynikającą z braku niezbędnej w tym przypadku adnotacji. Adnotacja ta wskazuje bowiem nabywcy sposób zapłaty, którego niezastosowanie skutkuje również konsekwencjami u nabywcy. Mówi o tym art. 108a ust. 7 ustawy o VAT – w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Sprzedawca, który nie oznaczy faktury we wskazany sposób, choć miał taki obowiązek, nie poniesie odpowiedzialności wynikającej z art. 106e ust. 12 ustawy o VAT, gdy nabywca dokona zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na fakturze, z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności – art. 106e ust. 13 ustawy o VAT.

Jednak nawet zapłata przez nabywcę w mechanizmie podzielonej płatności nieoznaczonej prawidłowo faktury może spowodować podatkowe konsekwencje u sprzedawcy wynikające z art. 62 § 1 ustawy Kodeks karny skarbowy. Zgodnie z treścią tej regulacji kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Brak oznaczenia faktury wyrażeniem „mechanizm podzielonej płatności” skutkuje właśnie wadliwością tej faktury.

W jaki sposób sprzedawca może uniknąć ww. konsekwencji podatkowych, w sytuacji nieoznaczenia faktury wyrazami „mechanizm podzielonej płatności”.

Po pierwsze nabywca może wystawić fakturę zwaną notą korygującą. Nabywca może bowiem korygować na pierwotnej fakturze wszelkie nieprawidłowości lub błędy z wyjątkiem tych dotyczących danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15 ustawy o VAT, tj.:

8) miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług;

9) ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto);

10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11) wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto);

12) stawki podatku;

13) sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14) kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15) kwoty należności ogółem.

Inne dane niż te ww. nabywca może korygować. Może również skorygować (dodając je) oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”. Nabywca nie ma jednak obowiązku korygowania danych na fakturze wystawionej na jego rzecz przez sprzedawcę.

Wobec powyższego ewentualny błąd co do braku oznaczenia faktury może skorygować sprzedawca poprzez wystawienie faktury korygującej. Zgodnie bowiem z art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT w przypadku gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury – podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jaki czas ma sprzedawca na skorygowanie błędnie wystawionej faktury? Ustawodawca nie zawarł w tym zakresie żadnych wskazówek. Najlepiej byłoby, gdyby sprzedawca dokonał takiej korekty faktury przed datą zapłaty należności wynikającej z tej faktury. Jednak brak jest wyraźnego przepisu wskazującego, że skorygowanie faktury po dacie zapłaty należności wynikającej z tej faktury nie może być uznane za skuteczne. Można więc dowodzić (choć zapewne organy podatkowe będą miały na ten temat inne zdanie), że skorygowanie wadliwej faktury nawet po zrealizowaniu przez nabywcę płatności (w mechanizmie podzielonej płatności lub nawet bez tego mechanizmu) chroni sprzedawcę przed wskazanymi wyżej konsekwencjami podatkowymi.