Od 1 stycznia 2022 r. do ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej wprowadzono nowy rozdział 1b: „Nabycie sprawdzające” zawierający przepisy od art. 94k do art. 94x. Nowe regulacje wprowadzono ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021, poz. 2105). Mają one na celu uszczelnienie systemu podatkowego poprzez możliwość sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego (kontrolowanego) z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego poprzez dokonanie przez organ podatkowy zakupu towaru lub usługi.
Nabycie sprawdzające obejmuje możliwość sprawdzenia prawidłowości ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz wydawanie nabywcy paragonu fiskalnego, czyli sprawdzenia czy paragon został wystawiony zgodnie z przepisami prawa, czy został wydany np. w momencie sprzedaży, otrzymania zapłaty. Nabycie sprawdzające dotyczy wyłącznie ewidencjonowania i wydawania paragonów fiskalnych i tylko w tym zakresie będą przebiegały czynności weryfikacyjne pracowników i funkcjonariuszy służb skarbowych i skarbowo-celnych.
Nabycie sprawdzające jest odrębna od innych trybów instytucją, która kończy się w przypadku braku naruszenia przepisów – notatką, albo mandatem i protokołem, o ile takie naruszenia wystąpią. Nie jest wykluczone, że po dokonaniu nabycia sprawdzającego, będzie następowało wszczęcie kontroli, czy postępowania podatkowego – o ile zaistnieją przesłanki do podjęcia takich działań.
Warto podkreślić, że nieprawidłowości w ewidencjonowaniu czynności przy zastosowaniu kasy rejestrującej lub wykroczenia polegające na niewydawaniu paragonu fiskalnego mogą być sankcjonowane na gruncie ustawy Kodeks karny skarbowy kara grzywny za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, na które narażony jest przede wszystkim pracownik (osoba) obsługująca kasę rejestrującą. Ta odpowiedzialność osobista nie spoczywa w tym przypadku na podatniku/przedsiębiorcy, lecz na sprawcy czynu zabronionego.
Nowe regulacje określają procedurę dotyczącą nabycia sprawdzającego. Wskazują kto może być sprawdzany, a kto jest sprawdzającym. W jaki sposób legitymuje się sprawdzający, w którym momencie oraz jak się ma zachowywać sprawdzany po dokonanym nabyciu sprawdzającym, co może łączyć się ze zwrotem zakupionego towaru, zwrotem paragonu oraz zwrotem zapłaconej należności.
Sprzedaż usług w ramach nabycia sprawdzającego jest regulowana odrębnie z uwagi na możliwość wykonania nabywanej przez sprawdzającego usługi, której zwrócić się już nie da.
Postępowanie sprawdzanego (osoby obsługującej kasę rejestrującą) niezgodnie z uchwalonymi przepisami narazi tę osobą na grzywnę regulowaną ustawą Kodeks karny skarbowy.
Znajomość tych regulacji przez osoby obsługujące kasy rejestrujące wydaje się niezbędna w celu uniknięcia sankcji karnych skarbowych.
Temu i innym zagadnieniom związanym z obsługą kas rejestrujących jest poświęcone szkolenie: Wystawianie paragonów i faktur