W świetle ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która jest jeszcze procedowana w Sejmie, dotyczącej wprowadzenia obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności odnoszącego się to towarów i usług wymienionych w nowym załączniku nr 15 do ustawy o VAT faktury dokumentujące taki mechanizm będą musiały zawierać nowy rodzaj adnotacji.
Co wynika z przepisów
Zgodnie z dodawanym do art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT faktura powinna zawierać w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy – wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.
Z uchwalonej regulacji wynika, że nie każda faktura odnosząca się do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT będzie musiała zawierać takie oznaczenie. Informacja ta będzie obowiązkowo dotyczyła jedynie tych podatników, którzy wystawiają faktury, których łączna wartość brutto wynosi co najmniej 15.000 zł oraz takie faktury dotyczyć mają sprzedaży (w tym zaliczek) towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Nie będzie ważne, czy wartość tych towarów lub usług z załącznika jest co najmniej równa 15.000 zł, lecz to, czy na takiej fakturze znajdują się towary lub usługi z tego załącznika oraz to, czy łączna wartość brutto faktury wynosi co najmniej 15.000 zł.
Sankcja za brak adnotacji
Wówczas taka adnotacja na fakturze będzie obowiązkowa. Za brak takiej adnotacji będzie grozić wystawcy faktury sankcja w wysokości 30% kwoty podatku od towarów lub usług ujętych na tej fakturze, które wymienione są w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Zgodnie nowym art. 106e ust. 12 ustawy o VAT: w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 1 pkt 18a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy wykazanej na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Sankcji można uniknąć
Pomimo braku takiej adnotacji będzie można uniknąć ww. sankcji, gdy nabywca zapłacił za tę fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności co najmniej kwotę podatku przypadającą na dostawę towarów lub świadczenie usług wskazanych na tej fakturze i wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT – art. 106e ust. 13 ustawy o VAT.
Brak takiej adnotacji będzie jednak powodował, że faktura będzie wadliwa, co stanowi czyn zabroniony w rozumieniu ustawy Kodeks karny skarbowy.
Podatnicy, których łączna wartość brutto wynikająca z faktury nie będzie przekraczała kwoty 15.000 zł z wymienionymi na niej towarami lub usługami z załącznika nr 15 nie będą mieli obowiązku podawania ww. adnotacji na fakturze.
Również takiej adnotacji nie będą musieli podawać podatnicy VAT zwolnieni, tym bardziej, że ich sprzedaż nie jest opodatkowana i nie zawiera kwoty VAT, która by mogła być przekazana na rachunek VAT sprzedawcy.
Problemy
Ustawa niestety nie wyjaśnia jak powinien postąpić sprzedawca, gdy pierwotna wartość takiej transakcji jest niższa niż 15.000 zł, a w wyniku korekty zostanie przekroczony ww. próg kwotowy. Zapewne na fakturze korygującej trzeba będzie wskazać ww. adnotację. Jednak, czy to wystarczy skoro nabywca mógł już zapłacić część transakcji bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności?
Na marginesie należy zauważyć, że ustawa w części dotyczącej przede wszystkim korekt powodujących zwiększenie podstawy opodatkowania nie zawiera jakichkolwiek wskazówek zarówno dla sprzedawców (obowiązanych wystawić prawidłowo fakturę), jak i dla nabywców (mających obowiązek prawidłowo zapłacić za taką fakturę z uwzględnieniem mechanizmu podzielonej płatności). Ci ostatni będą musieli zapłacić całość z zastosowaniem tego mechanizmu również wówczas, gdy pierwotna wartość faktury nie przekraczała kwoty 15.000 zł, a w wyniku korekty wartość ta zrówna się z ww. kwotą (i co do zrównania się z tą kwotą są wątpliwości interpretacyjne) lub zostanie przekroczona. Już z tego przykładu widać, że uchwalane przepisy nie są najlepiej przygotowane.
Omawiane regulacje mają wejść w życie z dniem 1 listopada 2019 r.