Zmiany KSeF – propozycje MF

W dniu 9 lutego 2024 r. na stronach internetowych Ministerstwa Finansów ukazał się komunikat w sprawie konsultacji KSeF. Ministerstwo Finansów dodatkowo w formule pytań i odpowiedzi udzieliło kilku wyjaśnień dotyczących przyszłości KSeF. Niektóre z nich są istotne, wskazują bowiem kierunek postępowania Ministerstwa Finansów, jak również wyjaśniają, że proponowane zmiany KSeF dotkną nie tylko części informatycznej, lecz również zagadnień normatywnych. Harmonogram zmian oraz wskazanie nowej daty obowiązywania KSeF jest planowane na przełom kwietnia i maja 2024 r.

Ministerstwo wyjaśniło, że „przedstawi do konsultacji projekt rozwiązań w zakresie zmian ustawy wprowadzającej obowiązkowy KSeF oraz projekty aktów wykonawczych dotyczących KSeF.”. Wynika z tego jednoznacznie, że zmiany będą dotyczyć również kwestii prawnych związanych z wdrożeniem KSeF.

Przyjrzyjmy się propozycjom Ministerstwa Finansów:

1. „Nie jest planowana rezygnacja z wdrożenia KSeF w wersji obligatoryjnej.”.

2. „Nie są planowane zmiany dotyczące art. 106na ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl którego fakturę ustrukturyzowaną uznaje się za wystawioną w dniu jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur.”

W mojej ocenie, nie jest to wyjaśnienie najszczęśliwsze, a mówiąc wprost błędne, biorąc pod uwagę to, że jest ono przyczyną wielu problemów podatników od terminowości wystawiania faktur, poprzez narzuconą przez KSeF datę obowiązku podatkowego dla części transakcji, poprzez skomplikowany sposób stosowania kursów przeliczeniowych dla faktur w walucie obcej wystawionych w KSeF, jak również kary pieniężne za nieprzesłanie faktury do KSeF w terminie (w okresie awarii, czy niedostępności KSeF), czy również kwestie odliczania VAT przez nabywców. Więcej na ten temat w tekście: Co zmienić w KSeF?

3. „Ministerstwo Finansów nie zdiagnozowało także potrzeby dokonania zmian związanych z nadawaniem numerów KSeF. Nie jest planowana likwidacja obowiązku wskazywania numeru KSeF faktury w przelewie.”. W konsekwencji Ministerstwo Finansów uznaje również, że identyfikatory zbiorcze w treści przelewów są konieczne.

Odnośnie numerów faktur nadawanych przez KSeF, to oczywiście ta funkcjonalność powinna zostać. Nie należy jednak łączyć numerów faktur w KSeF z obowiązkiem podawania tych numerów w treści przelewów, bo to niczemu nie służy (chyba, że wyłącznie MF), a z pewnością jest dużym utrudnieniem dla przedsiębiorców.

4. „Kwestię ewentualnego włączenia do KSeF faktur B2C chcielibyśmy omówić z przedsiębiorcami w rozpoczynanych konsultacjach publicznych.”.

Ministerstwo potwierdza, że wystawianie faktur w KSeF dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej powinno być przedyskutowane. W mojej ocenie powinno być to uprawnienie o charakterze fakultatywnym. Być może w tym obszarze szykują się zmiany.

5. Ministerstwo Finansów nie zamierza wydłużać okresu przechowywania faktur w KSeF.

6. Możliwe, że wprowadzenie KSeF będzie odbywało się w jednym terminie dla podatników VAT czynnych, jak i podatników VAT zwolnionych. Będzie to przedmiotem analizy po przeprowadzeniu konsultacji.

7. Ministerstwo Finansów zamierza rozwiązać problem „identyfikacji podatników, np. podatnika zwolnionego z art. 113, który prowadzi działalność nierejestrowaną, nie zarejestrował się jako podatnik VAT zwolniony i posługuje się numerem PESEL (nie posiada NIP), w związku z czym nie jest widoczny na białej liście – zagadnienie to będzie przedmiotem dalszej, szczegółowej analizy po stronie Ministerstwa Finansów.”.

Jest to istotny problem, bowiem w obecnych przepisach ustawy o KSeF brak wystawienia faktury w KSeF na rzecz przedsiębiorcy będzie penalizowane karą pieniężną wskazaną w art. 106ni ust. 1. Problem ten powinien być koniecznie rozwiązany np. poprzez wystawianie faktur w KSeF jedynie dla tych przedsiębiorców, którzy posiadają nadany NIP. Podmiot, który nie posiada NIP będzie traktowany jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę możliwe zmiany w wystawianiu faktur na rzecz konsumentów, najbardziej rozsądnym rozwiązaniem byłoby fakultatywne wystawienie faktur w KSeF na rzecz konsumentów, jak i na rzecz przedsiębiorców, którzy nie posiadają NIP i sprzedawca nie jest w stanie ich zidentyfikować jako podatników podatku VAT.

8. „Ministerstwo Finansów nie przewiduje modyfikacji struktury FA(2). Powodem przemawiający za pozostawieniem obecnej struktury są koszty po stronie przedsiębiorców związane z przeprowadzeniem już zamówionych produktów. Ponadto, taka decyzja mogłaby wydłużyć okres potrzebny do ich wdrożenia.”.

9. „Planowane jest opublikowanie podręcznika KSeF, w którym zostaną przedstawione kluczowe zagadnienia związane z obowiązkowym e-fakturowaniem. Podręcznik będzie zawierał wytyczne dotyczące między innymi nadawania uprawnień do korzystania z KSeF i uwierzytelnienia w systemie. Przedsiębiorcy będą mogli zaznajomić się z zasadami wystawiania e-faktur, ich otrzymywania oraz uzyskaniem dostępu do faktur. Opisane zostaną także nowe funkcjonalności systemu np. kody QR czy generowanie identyfikatorów zbiorczych. Planowane jest także wydanie wyjaśnień odnoszących się do kwestii związanych z definicją stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, co jest kluczowe dla określenia czy dany przedsiębiorca będzie objęty obowiązkowym e-fakturowaniem.”.

10. Nie planuje się przesyłania do KSeF innych dokumentów, np. specyfikacji zamówienia, niż faktury.

11. Bardzo ważna zmiana – nie wiem, czy to nie pomyłka Ministerstwa Finansów – „Nie planujemy wyłączenia (paragonów fiskalnych z NIP nabywcy – dopisek W.Z.) tego obowiązku z KSeF. Niemniej zagadnienie to będzie omawiane w dedykowanej do tego celu grupie, której zadaniem będzie przyjrzenie się etapowości we wdrażaniu KSeF.”.

Jeżeli to nie pomyłka, to Ministerstwo Finansów odwraca w tym zakresie zmiany. Taka deklaracja oznacza, że paragony z NIP będące fakturami będą musiały być przesyłane do KSeF. Oznaczałoby to, że podatnik-nabywca w sklepie nie otrzyma „do ręki” faktury (paragonu z NIP), lecz odbierze ją jako fakturę przesłaną przez sprzedawcę do KSeF.

Wobec powyższego pod znakiem zapytania stanęłaby zmiana dotycząca braku możliwości wystawiania faktur przez kasy fiskalne. Trudno jednak coś więcej na ten temat powiedzieć.

12. „Ocena czy dany podmiot zagraniczny, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny w Polsce posiada na terytorium kraju stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej wymaga indywidualnej oceny konkretnego stanu faktycznego. Planowane jest wydanie wyjaśnień odnoszących się do kwestii związanych z definicją stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, co jest kluczowe dla określenia czy dany przedsiębiorca będzie objęty obowiązkowym e-fakturowaniem. (…)
    Zakłada się więc, że podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski, ale posiadający na terytorium kraju stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczące w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiana jest fakturę będą objęci obligatoryjnym e-fakturowaniem. Regulacja zawarta w dodawanym do ustawy art. 106ga ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług jest zatem zgodna z regulacjami UE.”.

Powyższe propozycje Ministerstwa Finansów mają oczywiście charakter wstępny. Ostateczne rozwiązania zostaną zapewne ogłoszone po zakończonym cyklu konsultacji zaplanowanym na okres lutego-marca 2024 roku.