Z dniem 1 stycznia 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. 2022, poz. 2810).
Rozporządzenie zmieniające zaktualizowało obowiązujące rozporządzenie w sprawie ewidencji i deklaracji VAT. Zmiany w dużej części mają charakter techniczny i doprecyzowujący, lecz w zmianie rozporządzenia zawarte są również zmiany o charakterze merytorycznym.
Paragraf 10 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia po zmianie uzyskał następującą treść: ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego:
wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy (przed zmianą)
wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające z dokumentów zbiorczych o sprzedaży z kas rejestrujących (po zmianie).
Zmiana ma charakter drobny, doprecyzowujący, nieistotny merytorycznie.
Jednak kolejna zmiana ma już charakter merytoryczny (wbrew temu na co wskazuje Ministerstwo Finansów). Chodzi o § 10 ust. 3 pkt 1 lit. h) rozporządzenia, gdzie nowa treść regulacji brzmi: Poza danymi, o których mowa w ust. 1 i 2, ewidencja zawiera następujące oznaczenia dotyczące dostawy metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1 i 1a załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie „GTU_08”.
W treści przepisu zostało dodane odniesieniu do poz. 1a załącznika nr 12, który dotyczy grupowania CN (Nomenklatury scalonej) ex 8549:
odpadów i złomu elektrycznego i elektronicznego – wyłącznie towary objęte CN:
– ex 8549 21 00 – W rodzaju stosowanych do odzyskiwania metali szlachetnych
— Zawierające ogniwa galwaniczne, baterie galwaniczne, akumulatory elektryczne, przełączniki rtęciowe, szkło z lamp elektronopromieniowych lub inne szkło aktywowane, lub elementy elektryczne lub elektroniczne zawierające kadm, rtęć, ołów lub polichlorowane bifenyle (PCB) – wyłącznie:
1) złom złota,
2) odpady srebra,
3) złom srebra,
4) złom platyny,
5) złom palladu,
6) złom irydu;
— ex 8549 29 00 – Pozostałe – wyłącznie:
1) złom złota,
2) odpady srebra,
3) złom srebra,
4) złom platyny,
5) złom palladu,
6) złom irydu.
Z kolei poz. 1a załącznika nr 12, który dotyczy grupowania CN ex 8549, została dodana od 1 stycznia 2022 r. Do końca 2021 r. towary zawarte od stycznia 2022 r. w poz. 1a były objęte zakresem poz. 1 załącznika nr 12.
Obecnie normodawca od stycznia 2023 r. uznaje, że oznaczeniem GTU_08 będą objęte nie tylko towary z poz. 1 załącznika nr 12, lecz również towary wymienione w poz. 1a tego załącznika do ustawy o VAT.
W mojej ocenie nie jest to zmiana o charakterze technicznym, ani doprecyzowującym lecz zmiana merytoryczna, zgodnie z którą od stycznia 2023 r. oznaczeniem GTU_08 podlegać będą również towary wymienione w poz. 1a załącznika nr 12 do ustawy o VAT, podczas gdy towary te w 2022 r. nie były objęte oznaczeniem GTU_08.
Jeżeli podatnicy do końca 2022 r. nie oznaczali w ewidencji VAT dostawy towarów wymienionych w poz. 1a załącznika oznaczeniem GTU_08, to od stycznia 2023 r. przy dostawie towarów tam wymienionych będą mieli taki obowiązek.
W § 10 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia od stycznia 2023 r. dokument „RO”, to dokument zbiorczy o sprzedaży z kas rejestrujących, a nie jak był nazywany do końca 2022 r. dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących.
W § 10 ust. 5 pkt 2 dokument wewnętrzny jest od stycznia 2023 r. nazywany dowodem wewnętrznym.
Dodano w rozporządzeniu w § 10 ust. 6, zgodnie z którym: wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oraz świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, ujętą w ewidencji zapisem zbiorczym, wykazuje się w ewidencji odrębnie na podstawie dowodu wewnętrznego, o którym mowa w ust. 5 pkt 2.
Świadczenie tych usług oraz sprzedaż towarów, co do zasady, na rzecz nie podatników może być ujęta w ewidencji zapisem zbiorczym na podstawie dowodu wewnętrznego „WEW”. Wydaje się, że, choć nie ma co do tego pewności, że udokumentowanie ww. sprzedaży dokumentem „WEW” nie powinno dotyczyć tych przypadków, gdy na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem została wystawiona faktura. Wówczas faktura taka powinna być ujęta w ewidencji z oznaczeniem WSTO_EE. Natomiast gdy nie wystawiono faktury podatnik wystawi dowód „WEW” oznaczając go dodatkowo oznaczeniem WSTO_EE.
Zmiana została również dokonana w § 11 ust. 8 pkt 2 ww. rozporządzenia, gdzie dokument wewnętrzny dotyczący zakupów towarów i usług został zastąpiony dowodem wewnętrznym.
Również w § 11 ust. 9 ww. rozporządzenia zastąpiono dokument wewnętrzny dowodem wewnętrznym.
Ostatnią zmianą wprowadzoną w rozporządzeniu jest zmiana w pkt 13 II części załącznika do rozporządzenia. Polega ona na wprowadzeniu obowiązku ujmowania dokumentów zbiorczych dokumentujących transakcje w danym miesiącu wg daty ostatniego zdarzenia objętego tym dokumentem zbiorczym, a nie jak było do końca 2022 r. wg daty z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jest to prawidłowa zmiana, bowiem dokument zbiorczy dotyczy wielu czynności z danego miesiąca, a każda z takich czynności jest objęta odrębnym momentem powstania obowiązku podatkowego. Po zmianie dla chronologii ujęcia dokumentu zbiorczego istotny będzie nie moment obowiązku podatkowego każdego z tych zdarzeń objętych dokumentem zbiorczym, lecz data ostatniego zdarzenia objętego tym dokumentem.
Na marginesie, wobec zmiany nomenklatury w rozporządzeniu i usunięciu pojęcia dokument wewnętrzny i zastąpieniu go dowód wewnętrzny wszelkie dokumenty, w tym zbiorcze z kas rejestrujących powinny być jednolicie nazywane dowodem a nie dokumentem. Bowiem raz – przy dokumentach zbiorczych z kasy rejestrującej „RO” – mamy do czynienia z dokumentem, a raz – gdy nie chodzi o dokumentowanie transakcji z kasy rejestrującej – mamy do czynienia z dowodem wewnętrznym. Nie ma tu spójności pojęć.
W świetle § 2 rozporządzenia zmieniającego z dnia 22 grudnia 2022 r. do rozliczeń za okresy rozliczeniowe przypadające przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe. Oznacza to, że do rozliczeń za 2022 r. (w tym za grudzień 2022 r.) stosuje się rozporządzenie w treści przed jego zmianą, natomiast do okresów rozliczeniowych 2023 r. (czyli od stycznia 2023 r.) stosuje się już zmienione przepisy.